03.02.2001,
Cumartesi
Sayı
: 24307
Muhasebat
Genel Müdürlüğü Genel Tebliği
Sıra
No: (580)
Maliye
Bakanlığından:
Bilindiği gibi, 15.12.1999 tarih ve 4489 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanunda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile
04.12.1984 tarih ve 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanunun 1 ve 2 nci maddelerinde değişiklik yapılmıştır.
4489 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle değiştirilen 3095 sayılı Kanunun 1 inci maddesinde;
"Borçlar Kanunu ve Türk Ticaret Kanununa göre faiz ödenmesi gereken hallerde, miktarı sözleşme ile tespit edilmemiş ise bu ödeme,
yıllık, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının önceki yılın 31 Aralık günü kısa vadeli kredi işlemlerinde uyguladığı reeskont oranı üzerinden
yapılır. Söz konusu reeskont oranı, 30 Haziran günü önceki yılın 31 Aralık günü uygulanan reeskont oranında beş puan veya daha çok farklı
ise yılın ikinci yarısında bu oran geçerli olur." 4489 sayılı Kanunun 2'nci maddesiyle değiştirilen 3095 sayılı Kanunun 2 nci maddesinde ise;
"Bir miktar paranın ödenmesinde temerrüde düşen borçlu, sözleşme ile aksi kararlaştırılmadıkça, geçmiş günler için 1 inci maddede belirlenen
orana göre temerrüt faizi ödemeye mecburdur.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının önceki yılın 31 Aralık günü kısa vadeli avanslar için uyguladığı faiz oranı, yukarıda açıklanan
miktardan fazla ise, arada sözleşme olmasa bile ticari işlerde temerrüt faizi bu oran üzerinden istenebilir. Söz konusu avans faiz oranı,
30 Haziran günü önceki yılın 31 Aralık günü uygulanaan avans faiz oranından beş puan veya daha çok farklı ise yılın ikinci yarısında bu oran
geçerli olur. Temerrüt faizi miktarının sözleşmede kararlaştırılmamış olduğu hallerde, akdi faiz miktarı yukarıdaki fıkralarda öngörülen
miktarın üstünde ise, temerrüt faizi, akdi faiz miktarından az olamaz." hükümleri yer almaktadır.
T.C. Merkez Bankasının, 30 Aralık 1999 ve 23922 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan tebliğinde, "Bankamızca, bu duyurunun yayımı
tarihinden itibaren, vadesine en çok üç ay kalan senetler karşılığında yapılacak reeskont işlemlerinde uygulanacak iskonto oranı yıllık
%60, avans işlemlerinde uygulanacak faiz oranı ise yıllık %70 tespit edilmiştir" denilmektedir.
Bu hükümler ve esaslar çerçevesinde, Borçlar Kanunu ve Türk Ticaret Kanununa göre faiz ödenmesi gereken hallerde;
Kişi Borçları Hesabına alınarak takibi gereken Devlet Muhasebesi Yönetmeliğinin 107 ve 108 inci maddelerinde yazılı alacaklar ile
bu hesaba kaydedilen diğer alacaklardan özel kanunlarında faiz oranları belirtilenler ve gecikme faizine tabi olanlar dışında kalanlara,
aşağıda gösterilen oranlara göre faiz uygulanması gerekmektedir.
1- Miktarı sözleşme ile tespit edilmemişse kanuni faiz oranı %60,
2- Sözleşme ile aksi kararlaştırılmadıkça geçmiş günler için temerrüt faizi oranı % 60,
3- Ticari işlerde temerrüt faizi oranı %70,
4- Temerrüt faizi miktarının sözleşme ile kararlaştırılmamış olduğu hallerde akdi faiz miktarı yukarıda belirtilen miktarın üstünde ise
temerrüt faizi, akdi faiz miktarından az olamaz.
4489 sayılı Kanunla 3095 sayılı Kanuna eklenen geçici 2 nci madde hükmüne göre; 4489 sayılı Kanunun yürürlüğe girişinden
önceki ilişkilerden doğan ve miktarı sözleşme ile tespit edilmemiş olan faiz alacakları hakkında 1 Ocak 2000 tarihinden itibaren
4489 sayılı Kanun hükümleri geçerli olacağından;
- 1.1.1998 tarihine kadar %30,
- 1.1.1998 tarihinden 31.12.1999 tarihine kadar %50,
- 1.1.2000 tarihinden itibaren %60 oranında faiz uygulanacaktır.
Ancak, alacaklı ve borçlunun anlaşmaları ile bir ödeme planına bağlanan alacakların faizleri hakkında anlaşma tarihindeki kanun hükümleri
uygulanacak, borçlu ödeme planına uymadığı takdirde alacaklı ödeme planına bağlı kalmaksızın 4489 sayılı Kanun hükümlerine göre
alacağını tahsil edecektir. Bundan böyle, Kişi Borçları Hesabında kayıtlı alacaklar için faiz ödenmesi gereken hallerde, yılın
ilk yarısı için Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nca önceki yılın 31 Aralık günü uygulanan reeskont ve avans faiz oranları geçerli olacaktır.
Yılın ikinci yarısında ise, 30 Haziran günü için Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının uyguladığı reeskont ve avans faiz oranlarının,
önceki yılın 31 Aralık gününde uygulanan oranlardan beş puan veya daha çok farklı olması halinde bu yeni oranlara göre işlem yapılacak,
herhangi bir farklığın olmaması veya farklılığın beş puandan az olması halinde ise yılın ilk yarısındaki oranların uygulanmasına
devam edilecektir.
Tebliğ olunur.