21 / 36
19
B‹LANÇO
yüzde 20 olarak ve 1986-88
düzeyiyle aynı kalmıştı ve bu
OECD ortalamasından biraz
daha yüksekti" dedi.
OECD çoğu önemli piyasa
bozucu tedbirlerden kaynak-
lanan üretici desteğinin tarım-
sal verimlilikte sürdürülebilir
iyileştirmeler yapılmasını en-
gellediğini bildirdi, piyasada
en fazla bozucu etkiye sahip
desteklerin azaltılması için ek
çabalar gerektiğini kaydetti.
Büyük devlet işletmelerinin
rekabetçi piyasa koşulları al-
tında işleyebilecek ekonomik
açıdan yaşayabilir varlıklar
haline dönüştürülmesi için
daha fazla çaba gösterilmesini
isteyen OECD, tarımda bilgi
ve inovasyonun toplam des-
tekten aldığı küçük payın ar-
tırılmasını talep etti.
Raporda, tarıma tahmini des-
teğin GSYH'larda aldığı pay
itibarıyla Endonezya'nın yüzde
4 ile birinci, Çin'in yüzde 3.1
ile ikinci, Türkiye'nin yüzde
2.1 ile üçüncü olarak göste-
rildiği bir tablo da yer aldı.
Türkiye hakkında şöyle de-
nildi:
"-1990'ların sonundan bu yana
yapılan bir dizi iddialı reforma
karşın, tarıma desteğin düzeyi
yıldan yıla farklılıklar göster-
miş ve OECD alanı ortala-
masının üzerinde kalmıştır.
Tarımsal desteğin piyasada en
fazla bozucu etki gösteren
türü Piyasa Fiyat Desteği ola-
rak yaygınlaşmış ve üretici
desteğinin dörtte üçünü oluş-
turmuştur. Tarıma toplam tah-
mini destek son yıllarda
GSYH'nın yüzde 2'si düze-
yinde. Tarıma çıktı ve girdi
kullanımı temelli ödemeler en
önemli destek unsurunu oluş-
turuyor.
-Fiyat eşitsizliklerinin düzeyi
sadece küçük bir miktar azal-
tıldı: iç fiyatlar dünya fiyatla-
rının yüzde 20 üzerinde kaldı.
2009'dan itibaren hammadde
çıktısı bazlı ödemeler artmış-
ken, ayrı doğrudan ödemeler
kaldırıldı. Türkiye'de çiftliklere
doğrudan ödemenin ana ens-
trümanı, kısa vadeli yurtiçi
arzdaki ürünler için sağlanan
prim ödemeleri.
-OECD toplamında tarıma
toplam tahmini destek 1995-
1997 arasında GSYH'nın yüz-
de 1.5'inden, 2013-15 döne-
minde yüzde 0.7'ye düştü.
Toplam tarımsal desteğin gö-
reli maliyetinin özellikle yük-
sek olmasına alışılmış bulu-
nulan kimi ülkeler yükü önem-
li ölçüde düşürdü, bu ülkeler
arasında Kore, Türkiye, İsviçre
ve Meksika var. Hala tarıma
toplam tahmini destek 2013-
15 döneminde, Türkiye, Kore,
İzlanda, Japonya ve İsviçre'de
GSYH'ların yüzde 1'ini aşmış
durumda. Bu ülkelerde, Tür-
kiye hariç olmak üzere tarım
GSYH'nın küçük bir parçasına
katkıda bulunuyor.
-Türkiye, Çin, Kolombiya, İz-
landa, Endonezya, İsrail, Ja-
ponya, Kazakistan, Kore, Nor-
veç, Rusya Federasyonu ve
İsviçre piyasa fiyatı desteği
sağlıyor."
2013-15 döneminde ülkelerin
tarıma toplam tahmini des-
teklerinin GSYH'ya oranları
itibarıyla, Endonezya yüzde
4 ile ilk sırada bulunuyor. Çin
tarımına GSYH'sının yüzde
3.1'i, Türkiye yüzde 2.1'i des-
tek veriyor. Ülkelerin destek
sırası şöyle devam ediyor:
Kore, Kolombiya, Kazakistan,
İsviçre, İzlanda, Japonya, Rus-
ya, Norveç, Meksika, ABD,
Vietnam, Kanada, Brezilya,
İsrail, Şili, Yeni Zelanda, Gü-
ney Afrika, Avustralya, Uk-
rayna.